ŞİA MEZHEBİ VE KOLLARI

 

 

Ehl-i Bid'at fırkalar ve mezhebler hakkında derli toplu sistematik bir bilgi şeması oluşturmak oldukça zordur  Konu üzerinde hassasiyet gösterilerek incelenmesi ve araştırılması lazımdır  Başlı başına bir alandır  Zira İmamiye dediğimiz mezheb, Hz Ali (ra)'nin birinci halife, oğlu Hasan ve Hüseyin (ra)'nin Hz Ali (ra)'den sonra sırasıyla, hilafete gelmesi icabeden vekilleri oldukları hususunda da ittifak etmişler  Ancak bunlardan sonra gelecek halifeler hakkında ihtilafa düşmüşlerdir  Hatta bu hususta yetmişten fazla (70) fırkaya ayrıldıkları söylenilmektedir  Bunlar yalnız İmamiye mezhebindeki fırkalardır  İmam-ı Kurtubi ise şöyle diyor: "Ümmet-i Muhammed (sav)'in içerisinde Fırka-i Naciye'nin dışındaki yetmiş iki (72) fırka şöyle meydana gelmiştir: Bunlar önce kendi aralarında altı büyük fırkaya ayrıldılar  Bu altı fırkada kendi aralarında oniki fırkaya ayrıldı " 307--

 

Şia'nın kendi içinde yirmi kola (20) ayrıldığı muteber kaynaklarda kayıtlı olduğu yazılıdır  Tüm bu fırkalar üç başlık altında toplanabilir :

 

1- Tafdiliyye

 

2- Sebbiyye

 

3- Gulat-ı Şia  

 

Bu gün çevremizdeki Müslüman gençlerde görülen itikadi sorunlar gittikçe büyük boyutlara varmaktadır  Bir kısmı Ehl-i sünnetim diyor, Mutezilenin görüşlerini, Mürcienin görüşlerini, Haricilerin görüşlerini savunuyor  Bir kısmı Ehl-i sünnetim diyor şia'nın görüşlerini savunuyor  Hepsinden karışık Telfik macun! Bu çıkmaz itimatsızlığı güvensizliği de beraberinde getirmektedir  Tabi bunların hepsi tevhidi anlayış çerçevesinde gelişmekte, Kur'an'a yönelme adına yapılmaktadır! Hatta bazı alimlerimiz bu tür düşünce akımlarının Vehhabilik kültüründen kaynaklandığını açıklamaktadırlar  Gençlik büyük bir buhran içindedir  Henüz kendilerine bir kimlik bulamamış kardeşlerimiz vardır  "Ehl-i sünnetin de fıkıh kitaplarında çok hataları vardır, Şia'nın da birçok hatası vardır" diyerek kendilerinin hangi itikadda olduklarını akıllarına dahi getirememektedirler  Bu buhran sistemin verdiği çarpık ve sakat bir din anlayışından kaynaklanan bir buhrandır  Şia'nın bir konudaki çarpık bir görüşünü savunan kardeşlerden birine soralım; "Şia'nın hangi koluna bağlısınız, veya hangi kolunun görüşünü savunuyorsunuz" izah etmesi mümkün değildir? Ehl-i sünnetin pratikteki dört mezhebine tahammül edemeyen bu şaşkınlar, "Mezhebler Tarihi" isimli kitaplara bir baksalar da yalnız, Şia'nın kollarını bir saysalar ve tasnifine çalışsalar  İşte ancak o zaman ayaklarını nereye bastıklarını anlayabilirler 

 

Yine bazı eserlerde Şia'nın dörde ayrıldığı, bazı eserlerde de altıya ayrıldığı görülmektedir 

 

1- Sebeiyye :

 

2- Keysaniyye : Bu fırkada kendi içinde beşe ayrılmıştır 

 

3- Zeydiyye : Bu fırkada kendi içinde dörde (4) ayrılmıştır 

 

4- Rafızıyye :

 

5- İmamiyye : Kendi içinde on beşe (15) ayrılmıştır 

 

6- Gurabiyye

 

Bazı eserlerde ise Şia'nın Rafıza başlığı altında dörde (4) ayrıldıklarını yazar 

 

Burada konumuz İmamiyye olduğu için Şia'nın diğer fırkalarına ve görüşlerine temas etmeyip yalnız İmamiyyenin bazı görüşlerini aktarmaya çalışacağız 

 

Bazı eserlerde Rafıza başlığı altında İmamiyye işlenmektedir  Bazı eserlerde ise İmamiyye müstakil bir mezbeb olarak işlenmektedir 

 

Şimdi İmamiyyenin İSNA-AŞERÎYYE Fırkasına geçebiliriz  İmamiyye Şiasının en meşhur fırkalarından biri İsna-Aşeriyye'dir  Bunlara Îsna-Âşeriyye denilmesi, Beklenen imamın, İmamlar zinciri içinde on ikincisi olan Muhammed b  Hasan el-Askeri'den dolayıdır 

 

Özetle diğer şia fırkalarından farklı görüşleri:

 

1-Hz  Peygamber kendisinden sonra Muhammed b  Hasan el-Askeri'nin İmam olacağını kesinlikle bildirmiştir

 

2-Hasan el-Askeri Serdap'ta babasının evinde ve annesinin gözü önün de gizlenmiş ve halende gizlenmeğe devam etmektedir 

 

3-Sahabe Hz  Peygamberden sonra (sav) İslâm'ı terketmiştir  Çünkü Ebu Bekir (ra)'e biatle Hz Ali (ra)'ye zulmetmişlerdir

 

4-Sahabe Kur'an-ı Kerim'de bir çok sureyi, özellikle "Îsna-Aşeriy-ye" denilen " Sûretül-Vilaye"yi gizlemiştir  Onlar küfürle suçladıkları İsmailiyye fırkasından uzak değildirler 

 

5-İnsanların en fazla buğz edilmesi gerekeni, Hz Peygamber (sav)'den sonra bu ümmetten en hayırlısı olan Hz Ebu Bekir, Hz  Ömer, Hz  Osman (ra) 'dır 

 

6- Bunlar Batıniyye'de olduğu gibi gizli ve açık şeylerin bulunduğuna da inanırlar  Bu gün İran'da halen bu mezheb geçerlidir "

 

Okuyucuların yukarıda da göreceği gibi Şia fırkalarının sayısını kesin olarak sınırlamak oldukça zordur  Zira bir defa hangi başlıklar altında toparlayacağınız açıkça belli değildir  Şia-İmamiyye'nin Kolları başka bir eserde şöyle sıralanmıştır: "İmamiyye mezhebi mensupları Zeydiyye'ye ve Şia'nın taşkınlarına (Gulat-ı Şia'ya) muhalefet etmişlerdir  (Gulat-ı Şia, Şia'nın kafir dediği fırkadır )

 

İmamiyye mezhebi on beş (15) fırkaya ayrılmıştır 

 

Bunlar:

 

1-Kamiliyye

2-Muhammediyye

 

3-Bakiriyye

4-Navusiyye

 

5-Sumeytiyye

 6-Ammariyye

 

7-İsmailiyye

8-Mubarekiyye

 

9-Museviyye

10-Ka'iyye

 

11-Îsna-Aşeriyye ( On iki imamcılar)

12-Hişamiyye

 

13-Zurariyye

14-Yunusiyye

 

15-Şeytaniyye

 

 

 

Bu bilgiler akaid ulemasından Abdulkahir el-Bağdadi'nin (rha) İmamiyye hakkında verdiği bilgilerdir " 310-- Dikkat ederseniz bu fırkalar yalnız İmamiye Mezhebine bağlı olan fırkalardır  Bu fırkaların isimleri hususiyle bağlandıkları imamın ismiyle isimlendirilmişlerdir  Bugün İran'da ki resmi mezhep on birinci sırada yer alan İsna-aşeriyye fırkasıdır  Yani Caferiyye mezhebidir

 

 

•          Tafdiliyye

 

Sebbiyye

 

Gulat-ı Şia 

 

•          Sebeiyye :

 

Keysaniyye : Bu "ırkada kendi içinde beşe ayrılmıştır 

 

Zeydiyye : Bu fırkada kendi içinde dörde (4) ayrılmıştır 

 

Rafızıyye :

 

 

•          İmamiyye : Kendi içinde on beşe (15) ayrılmıştır 

 

Gurabiyye

 

Kamiliyye

•          Muhammediyye

Bakiriyye

•          Navusiyye

Sumeytiyye

•          Ammariyye

İsmailiyye

•          Mubarekiyye

Museviyye

•          Ka'iyye

Îsna-Aşeriyye ( On iki imamlar)

•          Hişamiyye

Zurariyye

•          Yunusiyye

Şeytaniyye

 

•          İmamiyye

•          Caferiyye